Y học cổ truyền là một trong những nền y học có giá trị lâu đời, chứa đựng nhiều phương pháp điều trị từ xa xưa, đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia và hiện nay đang được đánh giá cao trong việc hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh. Trong đó, Y sĩ Y học cổ truyền đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển các phương pháp này. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ hơn về Y sĩ Y học cổ truyền, nhiệm vụ của họ và cách để trở thành một Y sĩ Y học cổ truyền, hãy cùng theo dõi!
Mục lục
Y sĩ Y học cổ truyền là gì?
Y sĩ Y học cổ truyền là những người được đào tạo chuyên sâu về các phương pháp điều trị bệnh bằng Y học cổ truyền, bao gồm châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, thảo dược, chế độ dinh dưỡng, và các liệu pháp khác từ thiên nhiên.
Họ là những người có kiến thức vững vàng về các nguyên lý cơ bản của Y học cổ truyền, như lý thuyết âm dương ngũ hành, kinh lạc, tạng phủ, và các phương pháp trị liệu cổ truyền có từ hàng nghìn năm.
Một Y sĩ Y học cổ truyền có thể làm việc trong các phòng khám, bệnh viện chuyên về Y học cổ truyền, hoặc làm việc độc lập trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe truyền thống.
Nhiệm vụ của Y sĩ Y học cổ truyền
Y sĩ Y học cổ truyền đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng, không chỉ trong việc điều trị bệnh mà còn góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Các nhiệm vụ chính bao gồm:
- Chẩn đoán bệnh: Y sĩ sử dụng các phương pháp đặc trưng như bắt mạch, xem lưỡi và hỏi bệnh để xác định nguyên nhân gây bệnh, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
- Điều trị bệnh: Y sĩ áp dụng các phương pháp truyền thống như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp và thảo dược để cân bằng âm dương, thúc đẩy quá trình tự chữa lành và cải thiện sức khỏe.
- Tư vấn dinh dưỡng và sinh hoạt: Y sĩ hướng dẫn bệnh nhân về chế độ ăn uống và thói quen sống lành mạnh, giúp duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng: Y sĩ cũng đóng vai trò phổ biến kiến thức về Y học cổ truyền, giúp cộng đồng hiểu rõ giá trị của các phương pháp tự nhiên trong chăm sóc sức khỏe.
Mỗi nhiệm vụ trên đều nhằm mục tiêu tạo dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn diện, giúp nâng cao chất lượng sống và duy trì sức khỏe lâu dài cho cộng đồng.
Y sĩ Y học cổ truyền được làm gì?
Phạm vi hành nghề của Y sĩ Y học cổ truyền được quy định rõ trong Thông tư số 32/2023/TT-BYT ngày 31 tháng 12 năm 2023, bao gồm một loạt các kỹ thuật chuyên môn trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Bảng danh mục kỹ thuật này xác định cụ thể các phương pháp điều trị mà Y sĩ Y học cổ truyền có thể thực hiện, với tổng cộng 590 kỹ thuật phân bổ vào các nhóm chuyên môn gồm:
- Y học Cổ truyền (480 kỹ thuật)
- Phục hồi chức năng (26 kỹ thuật)
- Hệ tuần hoàn (6 kỹ thuật)
- Hệ hô hấp (15 kỹ thuật)
- Hệ thần kinh (8 kỹ thuật)
- Hệ tiêu hoá (18 kỹ thuật)
- Toàn thân (20 kỹ thuật)
- Hệ thận tiết niệu (3 kỹ thuật)
- Da liễu (2 kỹ thuật)
- Nội tiết (4 kỹ thuật)
- Da và lớp bao phủ (7 kỹ thuật)
- Mắt (1 kỹ thuật)
Dưới đây một số kỹ thuật tiêu biểu của người hành nghề chức danh Y sĩ Y học cổ truyền:
Lĩnh vực |
Danh mục kỹ thuật |
Y học cổ truyền |
|
Phục hồi chức năng |
|
Hệ tuần hoàn |
|
Hệ hô hấp |
|
Hệ thần kinh |
|
Hệ tiêu hóa |
|
Toàn thân |
|
Hệ thận tiết niệu |
|
Da liễu |
|
Nội tiết |
|
Da và lớp bao phủ |
|
Mắt |
|
Dựa trên các thông tin từ bảng danh mục kỹ thuật, có thể thấy rằng phạm vi hành nghề của Y sĩ Y học cổ truyền rất đa dạng và rộng lớn. Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo Y học cổ truyền, Y sĩ sẽ được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng để thực hiện các kỹ thuật chữa bệnh theo đúng quy định của pháp luật trong lĩnh vực khám chữa bệnh.
Họ có thể làm việc tại các bệnh viện Y học cổ truyền, các phòng khám Đông Y hợp pháp, hoặc tham gia vào các cơ sở y tế chuyên về phương pháp điều trị Y học cổ truyền.
Sự phong phú và đa dạng của các kỹ thuật trong danh mục giúp Y sĩ Y học cổ truyền có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, từ điều trị bệnh lý, phục hồi chức năng cho đến hỗ trợ bệnh nhân về các vấn đề sức khỏe khác.
Tuy nhiên, một vấn đề mà nhiều người trong ngành vẫn thường xuyên thảo luận là liệu Y sĩ Y học cổ truyền có thể chịu trách nhiệm chuyên môn tại các phòng khám hay không, khi mà yêu cầu về chuyên môn và phạm vi hành nghề ngày càng đòi hỏi cao. Đây là câu hỏi đáng được nghiên cứu và xem xét kỹ lưỡng trong bối cảnh hiện nay.
Y sĩ Y học cổ truyền có thể chịu trách nhiệm chuyên môn không?
Căn cứ Khoản 4 Điều 11 Nghị định 155/2018/NĐ-CP quy định về Điều kiện chung để cấp giấy phép hoạt động đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh như sau:
“…
- Nhân lực:
- a) Mỗi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải có một người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật. Người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật và trưởng các khoa chuyên môn của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
– Là Bác sĩ có chứng chỉ hành nghề có phạm vi hoạt động chuyên môn phù hợp phạm vi hoạt động chuyên môn của cơ sở.
– Trường hợp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh gồm nhiều chuyên khoa thì chứng chỉ hành nghề của người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật phải có phạm vi hoạt động chuyên môn phù hợp với ít nhất một trong các chuyên khoa lâm sàng mà cơ sở đăng ký hoạt động.
– Đối với các phòng khám chuyên khoa dưới đây, người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật còn phải đáp ứng các điều kiện như sau:
+ Phòng khám chuyên khoa Phục hồi chức năng: Là Bác sĩ có chứng chỉ hành nghề về chuyên khoa Vật lý trị liệu hoặc Phục hồi chức năng;
+ Phòng khám, điều trị hỗ trợ cai nghiện ma túy: Là bác sĩ chuyên khoa Tâm thần, Bác sĩ đa khoa có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Tâm thần hoặc bác sĩ chuyên khoa Y học cổ truyền có chứng chỉ đào tạo về hỗ trợ cai nghiện ma túy bằng phương pháp Y học cổ truyền;
+ Phòng khám, điều trị HIV/AIDS: Là Bác sĩ chuyên khoa Truyền nhiễm hoặc Bác sĩ đa khoa và có giấy chứng nhận đã đào tạo, tập huấn về điều trị HlV/AIDS;
+ Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền: Là Bác sĩ hoặc Y sĩ chuyên khoa Y học cổ truyền;
+ Phòng chẩn trị Y học cổ truyền: Là lương y hoặc là người được cấp Giấy chứng nhận bài thuốc gia truyền hoặc là người được cấp Giấy chứng nhận phương pháp chữa bệnh gia truyền;
+ Phòng khám Dinh dưỡng: Là Bác sĩ chuyên khoa Dinh dưỡng hoặc Bác sĩ đa khoa và có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Dinh dưỡng hoặc Bác sĩ Y học dự phòng và có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Dinh dưỡng hoặc cử nhân chuyên ngành Dinh dưỡng hoặc Bác sĩ Y học cổ truyền và có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Dinh dưỡng hoặc Cử nhân Y khoa và có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Dinh dưỡng hoặc Y sĩ và có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Dinh dưỡng;
+ Phòng khám chuyên khoa Thẩm mỹ: Là Bác sĩ chuyên khoa Phẫu thuật tạo hình hoặc chuyên khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ hoặc chuyên khoa Phẫu thuật thẩm mỹ;
+ Phòng khám chuyên khoa Nam học: Là Bác sĩ chuyên khoa Nam học hoặc Bác sĩ đa khoa và có chứng chỉ đào tạo về chuyên khoa Nam học;
+ Phòng khám, điều trị bệnh nghề nghiệp: Là Bác sĩ chuyên khoa bệnh nghề nghiệp có chứng chỉ hành nghề hoặc Bác sĩ đa khoa có chứng chỉ hành nghề và chứng chỉ đào tạo về bệnh nghề nghiệp;
+ Phòng xét nghiệm: Là Bác sĩ hoặc Kỹ thuật viên chuyên ngành xét nghiệm, trình độ Đại học trở lên có chứng chỉ hành nghề chuyên khoa Xét nghiệm hoặc Cử nhân Hóa học, Sinh học, Dược sĩ trình độ Đại học đối với người đã được tuyển dụng làm chuyên ngành xét nghiệm trước ngày Nghị định này có hiệu lực và được cấp chứng chỉ hành nghề chuyên khoa xét nghiệm với chức danh là Kỹ thuật viên;
+ Phòng khám chẩn đoán hình ảnh, Phòng X-Quang: Là Bác sĩ chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh hoặc Cử nhân X-Quang trình độ Đại học trở lên, có chứng chỉ hành nghề;
– Có thời gian hành nghề khám bệnh, chữa bệnh ít nhất là 36 tháng sau khi được cấp chứng chỉ hành nghề hoặc có thời gian trực tiếp tham gia khám bệnh, chữa bệnh ít nhất là 54 tháng. Việc phân công, bổ nhiệm người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải được thể hiện bằng văn bản;
– Là người hành nghề cơ hữu tại cơ sở.
b) Ngoài người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, các đối tượng khác làm việc trong cơ sở nếu có thực hiện việc khám bệnh, chữa bệnh thì phải có chứng chỉ hành nghề và chỉ được thực hiện việc khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi công việc được phân công. Căn cứ vào phạm vi hoạt động chuyên môn, văn bằng, chứng chỉ, chứng nhận đào tạo và năng lực của người hành nghề, người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phân công người hành nghề được thực hiện các kỹ thuật chuyên môn bằng văn bản;
c) Kỹ thuật viên xét nghiệm có trình độ Đại học được đọc và ký kết quả xét nghiệm. Trường hợp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không có Bác sĩ chuyên khoa xét nghiệm hoặc Kỹ thuật viên xét nghiệm có trình độ Đại học thì Bác sĩ chỉ định xét nghiệm đọc và ký kết quả xét nghiệm;
d) Cử nhân X-Quang có trình độ Đại học được đọc và mô tả hình ảnh chẩn đoán. Trường hợp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không có Bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh hoặc Bác sĩ X-Quang thì Bác sĩ chỉ định kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh đọc và ký kết quả chẩn đoán hình ảnh;
đ) Các đối tượng khác tham gia vào quá trình khám bệnh, chữa bệnh nhưng không cần phải cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh thì được phép thực hiện các hoạt động theo phân công của người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (Kỹ sư Vật lý y học, Kỹ sư xạ trị, Âm ngữ trị liệu, Tâm lý trị liệu và các đối tượng khác), việc phân công phải phù hợp với văn bằng chuyên môn của người đó.
Như vậy theo quy định hiện hành thì Y sĩ Y học cổ truyền hoàn toàn có thể chịu trách nhiệm chuyên môn tại cơ sở khám chữa bệnh tại phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền.
Theo đó công việc của Y sĩ bao gồm tổ chức và thực hiện khám chữa bệnh cho người bệnh; tiến hành các kỹ thuật chuyên môn theo quy định của pháp luật; bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của người bệnh; đảm bảo các điều kiện cần thiết trong phạm vi chuyên môn được phép; và chấp hành các quyết định huy động từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Muốn trở thành Y sĩ Y học cổ truyền làm thế nào?
Để trở thành Y sĩ Y học cổ truyền, các bạn phải trải qua một quá trình đào tạo nghiêm ngặt và chuyên sâu, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành nhằm trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Các bước cơ bản để trở thành Y sĩ Y học cổ truyền gồm:
- Tốt nghiệp Trung học phổ thông: Bước đầu tiên, các bạn cần hoàn thành chương trình Trung học phổ thông, đặc biệt là các môn khoa học tự nhiên như Sinh học, Hóa học, vì đây là nền tảng quan trọng cho việc tiếp thu kiến thức y học sau này.
- Theo học tại các Cao đẳng đào tạo Y học cổ truyền: Sau khi tốt nghiệp Trung học phổ thông, các bạn có thể đăng ký vào các trường Cao đẳng chuyên đào tạo Y học cổ truyền như Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Cao đẳng Công nghệ Y – Dược Việt Nam,… Trong suốt quá trình học, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức về Y học cổ truyền, các phương pháp chẩn đoán và điều trị, cũng như các kỹ thuật chữa bệnh đặc trưng của ngành.
- Thực hành và rèn luyện kỹ năng: Sau khi hoàn thành phần lý thuyết, sinh viên sẽ tham gia vào các kỳ thực hành tại các bệnh viện, phòng khám hoặc cơ sở y tế có chuyên khoa Y học cổ truyền. Đây là giai đoạn quan trọng để sinh viên áp dụng kiến thức vào thực tế, học hỏi từ các chuyên gia, và rèn luyện kỹ năng chuyên môn để có thể tự tin và hiệu quả khi hành nghề.
- Cấp chứng chỉ hành nghề: Sau khi tốt nghiệp, Y sĩ phải trải qua kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề Y học cổ truyền. Việc sở hữu chứng chỉ này là điều kiện tiên quyết để Y sĩ có thể chính thức hành nghề và làm việc trong các cơ sở y tế.
- Tiếp tục học hỏi và nâng cao trình độ: Ngành Y học cổ truyền luôn phát triển với những nghiên cứu và phương pháp điều trị mới. Vì vậy, Y sĩ Y học cổ truyền cần phải liên tục học hỏi, tham gia các khóa đào tạo bổ sung, nghiên cứu các phương pháp chữa bệnh mới để nâng cao trình độ chuyên môn và phục vụ bệnh nhân một cách tốt nhất.
Tóm lại, con đường trở thành Y sĩ Y học cổ truyền đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và tình yêu nghề. Việc không ngừng học hỏi và rèn luyện là chìa khóa để phát triển và thành công trong ngành này.
Trên đây là những thông tin chi tiết về Y sĩ Y học cổ truyền mà chúng tôi đã tổng hợp. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp các bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về con đường học tập và phát triển trong ngành Y học cổ truyền, đồng thời hiểu được vai trò quan trọng của nghề trong việc chăm sóc sức khỏe và cải thiện chất lượng sống cho cộng đồng.