Y sĩ đa khoa là một trong những nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho cộng đồng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về phạm vi hành nghề của Y sĩ đa khoa và những yêu cầu, quy định liên quan đến công việc này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những gì một Y sĩ đa khoa có thể và không thể làm, hãy cùng theo dõi!
Phạm vi hành nghề của Y sĩ đa khoa
Phạm vi hành nghề khám bệnh, chữa bệnh của Y sĩ đa khoa quy định tại Phụ lục số X ban hành kèm theo Thông tư 32/2023/TT-BYT bao gồm các kỹ thuật sơ cứu ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh thông thường theo quy định tại Thông tư liên tịch 10/2015/TTLT-BYT-BNV.
Theo đó, Y sĩ đa khoa là người được đào tạo về y học cơ bản và có thể thực hiện một số công việc liên quan đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đơn giản.
Y sĩ đa khoa được làm gì? Người Y sĩ đa khoa có thể làm việc tại các cơ sở y tế công lập, tư nhân, trạm y tế xã, bệnh viện hoặc các phòng khám tư nhân.
Nhiều người vẫn hay nhầm lẫn giữa Y sĩ đa khoa và Bác sĩ đa khoa vì tên gọi tương đối giống nhau, nhưng trên thực tế, hai nhóm này có sự khác biệt rõ rệt về mặt đào tạo, phạm vi hành nghề, công việc và quyền hạn trong công tác Y tế.
Dưới đây là bảng so sánh để giúp bạn đọc phân biệt rõ ràng hơn sự khác nhau này:
| Tiêu chí | Y sĩ đa khoa | Bác sĩ đa khoa |
| Đào tạo | Thời gian đào tạo 03 năm | Thời gian đào tạo 6 – 7 năm |
| Phạm vi hành nghề | Giới hạn trong các dịch vụ Y tế cơ bản, không được thực hiện các phẫu thuật phức tạp | Có thể thực hiện các phẫu thuật, chẩn đoán, điều trị bệnh lý phức tạp,… |
| Công việc chính | Khám bệnh, kê đơn thuốc, theo dõi bệnh nhân, thực hiện các xét nghiệm cơ bản, tiêm chủng, sơ cứu các tình huống khẩn cấp, và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe | Chẩn đoán, điều trị bệnh, phẫu thuật, quản lý bệnh nhân trong các trường hợp nặng |
| Quyền hạn | Thực hiện các công việc chăm sóc sức khỏe cơ bản dưới sự giám sát của Bác sĩ | Được phép độc lập thực hiện các nhiệm vụ Y khoa chuyên sâu |
Từ bảng trên có thể thấy, Y sĩ đa khoa chủ yếu thực hiện các công việc trong phạm vi Y tế cơ bản. Còn Bác sĩ đa khoa có khả năng xử lý các tình huống phức tạp hơn và có quyền hành nghề độc lập.
Phạm vi hành nghề của Y sĩ đa khoa bị giới hạn bởi một số yếu tố, đặc biệt là những trường hợp bệnh lý phức tạp hoặc cần sự can thiệp chuyên sâu. Trong những tình huống như vậy, Y sĩ đa khoa sẽ cần phối hợp với Bác sĩ chuyên khoa để đưa ra phương án điều trị hợp lý.
Chức năng và nhiệm vụ của Y sĩ đa khoa
Y sĩ đa khoa thực hiện rất nhiều nhiệm vụ khác nhau trong công tác chăm sóc sức khỏe. Các chức năng và nhiệm vụ này có thể chia thành các nhóm rõ ràng, bao gồm:
Khám bệnh và chẩn đoán bệnh
Y sĩ đa khoa là những người trực tiếp tiếp xúc với bệnh nhân để tiến hành khám bệnh. Tuy không có quyền chẩn đoán bệnh lý phức tạp, nhưng họ có thể thực hiện các công việc cơ bản như:
- Khám tổng quát tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
- Nhận diện các dấu hiệu bệnh lý đơn giản (sốt, ho, đau, sưng,…).
- Đưa ra chẩn đoán ban đầu và đề xuất phương pháp điều trị thích hợp hoặc chuyển viện nếu bệnh cần điều trị chuyên sâu.
Cấp cứu và sơ cứu ban đầu
Trong các tình huống khẩn cấp, Y sĩ đa khoa có thể tham gia vào công tác cấp cứu sơ bộ. Điều này bao gồm việc xử lý những trường hợp cấp cứu đơn giản như:
- Cấp cứu cho các bệnh nhân gặp tai nạn giao thông, ngất xỉu, đột quỵ,…
- Thực hiện các thao tác sơ cứu cơ bản như ép tim, thở nhân tạo, cầm máu,…
- Đánh giá tình trạng người bệnh và chuyển đến Bác sĩ chuyên khoa hoặc bệnh viện khi cần thiết.
Quản lý và chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Y sĩ đa khoa là theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị.
Các công việc bao gồm:
- Hướng dẫn bệnh nhân về cách sử dụng thuốc và chế độ ăn uống phù hợp.
- Tư vấn về các biện pháp phòng ngừa bệnh tật, khám sức khỏe định kỳ,…
- Tư vấn dinh dưỡng: Hướng dẫn bệnh nhân về chế độ ăn uống lành mạnh để phòng tránh các bệnh lý như béo phì, tiểu đường, hay các bệnh lý tim mạch.
- Tư vấn sức khỏe sinh sản: Y sĩ đa khoa có thể cung cấp thông tin và tư vấn về các biện pháp tránh thai, sức khỏe sinh sản, chăm sóc mẹ và bé.
- Khám sàng lọc ung thư: Các chương trình sàng lọc ung thư cơ bản (như ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư đại trực tràng) có thể được thực hiện bởi Y sĩ đa khoa, giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Quản lý và điều trị bệnh lý thông thường
Y sĩ đa khoa có thể tham gia vào quá trình điều trị các bệnh lý đơn giản và thông thường như:
- Cảm cúm, sốt, ho, viêm họng,…
- Bệnh lý về tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy,…
- Các bệnh về da liễu, viêm nhiễm nhẹ.
Họ sẽ dựa vào chẩn đoán ban đầu để kê đơn thuốc, hướng dẫn người bệnh điều trị tại nhà, và theo dõi kết quả điều trị.
Tiêm chủng và phòng ngừa bệnh
Y sĩ đa khoa cũng có nhiệm vụ tham gia vào công tác tiêm chủng và phòng ngừa bệnh cho cộng đồng. Công việc này bao gồm:
- Thực hiện tiêm chủng cho trẻ em, người lớn và phụ nữ mang thai theo quy định của Bộ Y tế.
- Tư vấn cho người dân về các biện pháp phòng chống dịch bệnh, hướng dẫn cách bảo vệ sức khỏe.
Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm lý
Y sĩ đa khoa cũng có thể đóng vai trò trong việc nhận diện và điều trị các vấn đề sức khỏe tâm lý cơ bản, như trầm cảm, lo âu và căng thẳng.
Mặc dù họ không phải là các chuyên gia tâm lý, nhưng trong nhiều trường hợp, Y sĩ có thể cung cấp tư vấn ban đầu, kê thuốc an thần hoặc chuyển bệnh nhân đến các chuyên gia tâm lý nếu cần thiết.
Tham gia đào tạo và nghiên cứu Y khoa
Mặc dù không phải là Bác sĩ chuyên khoa, Y sĩ đa khoa cũng có thể tham gia vào công tác đào tạo và nghiên cứu Y khoa, đặc biệt trong các cơ sở y tế cấp xã, huyện.
Điều này giúp họ nâng cao kiến thức và cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe tại địa phương.
Để trở thành một Y sĩ đa khoa, các bạn cần phải hoàn thành chương trình đào tạo Y khoa cơ bản tại các trường Cao đẳng Y sĩ đa khoa. Chương trình này bao gồm các môn học lý thuyết như Giải phẫu học, Sinh lý học, Dược lý, Bệnh học đến các kỹ năng thực hành lâm sàng.
Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch ở TPHCM là một trong những cơ sở đào tạo Cao đẳng Y sĩ đa khoa được cấp phép sớm nhất. Hiện tại, trường đang thu hút nhiều thí sinh đăng ký xét tuyển vào ngành học này. Nếu các bạn đang quan tâm đến Cao đẳng Y sĩ đa khoa, hãy liên hệ với ban tư vấn của trường để được hỗ trợ và nhận thông tin chi tiết.
Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo tại trường Cao đẳng, các bạn cần tham gia kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề Y sĩ đa khoa do cơ quan Y tế quốc gia tổ chức. Đây là điều kiện tiên quyết để Y sĩ đa khoa có thể thực hiện công việc khám chữa bệnh.
Ngoài chứng chỉ hành nghề, người Y sĩ đa khoa cũng cần tham gia các khóa đào tạo liên tục để cập nhật các kiến thức y học mới, nâng cao kỹ năng chuyên môn và giữ vững chứng chỉ hành nghề.
Hy vọng với những thông tin được chúng tôi chia sẻ về phạm vi hành nghề của Y sĩ đa khoa ở trên sẽ giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan. Từ đó sẽ có quyết định lựa chọn phù hợp với bản thân để mở rộng cơ hội việc làm sau này. Chúc các bạn thành công!
