Trong hệ thống y tế Việt Nam, khái niệm về Y tá và Điều dưỡng có thể gây ra sự nhầm lẫn đối với một số người. Vậy giữa Y tá và Điều dưỡng giống hay khác nhau? Hãy cùng khám phá bài viết dưới đây để tìm hiểu tất tần tật mọi thông tin liên quan ngay nhé!
Quy định chuẩn về Y tá, Điều dưỡng trong hệ thống Y tế Việt Nam
Trong hệ thống y tế, Y tá và Điều dưỡng là những người trực tiếp chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, cách hiểu về chúng trong xã hội hiện nay đã có sự thay đổi đáng kể.
- Y tá (trước đây): Đây là thuật ngữ dùng để chỉ những người làm công tác chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân, có trình độ sơ cấp hoặc trung cấp. Y tá chủ yếu thực hiện các công việc theo chỉ đạo của Bác sĩ, như theo dõi tình trạng bệnh nhân và thực hiện các yêu cầu chăm sóc cơ bản. Công việc của Y tá thường mang tính chất thụ động và không có sự can thiệp sâu vào quá trình điều trị bệnh nhân.
- Điều dưỡng: Ngược lại, Điều dưỡng là một công việc có tính chuyên môn cao hơn. Những người làm công tác Điều dưỡng không chỉ giúp đỡ Bác sĩ trong việc chăm sóc bệnh nhân mà còn tham gia vào việc lập kế hoạch chăm sóc, theo dõi tình trạng bệnh lý của bệnh nhân và quản lý các loại thuốc điều trị. Điều dưỡng viên có thể tham gia vào các quyết định chăm sóc y tế, đánh giá tình trạng sức khỏe và tư vấn cho bệnh nhân.
Vậy Y tá và Điều dưỡng có giống nhau không? Có thể nói, Y tá là “tiền thân” của Điều dưỡng.
Với sự phát triển không ngừng của ngành Y tế và yêu cầu ngày càng cao về chuyên môn trong công tác chăm sóc bệnh nhân, thuật ngữ “Y tá” đã không còn phù hợp với vai trò của những người làm công tác này. Nhận thấy sự cần thiết phải nâng cao tính chuyên nghiệp và sự phát triển của nghề chăm sóc sức khỏe, vào tháng 10 năm 1990, Hội Y tá – Điều dưỡng Việt Nam đã đề xuất với Bộ Y tế về việc đổi tên Y tá thành Điều dưỡng. Đây là một quyết định quan trọng, phản ánh sự thay đổi trong cách nhìn nhận và yêu cầu về trình độ chuyên môn đối với những người làm công tác chăm sóc sức khỏe.
Việc đổi tên không chỉ là sự thay đổi về thuật ngữ mà còn là sự thay đổi về mặt đào tạo và nhiệm vụ công tác. Để hiểu rõ hơn về lý do và quá trình này, chúng ta cần nhìn lại sự khác biệt rõ rệt giữa Y tá và Điều dưỡng, cũng như những yêu cầu về trình độ và công việc mà những người làm nghề chăm sóc sức khỏe hiện nay phải đáp ứng.
Cụ thể, trước đây, Y tá thường chỉ được đào tạo trong thời gian ngắn (từ 9 đến 18 tháng) và chủ yếu thực hiện các công việc chăm sóc bệnh nhân theo chỉ đạo của Bác sĩ. Tuy nhiên, khi ngành y tế phát triển và nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao, yêu cầu về trình độ và nhiệm vụ của người làm công tác chăm sóc bệnh nhân cũng phải thay đổi. Chính vì vậy, nghề Điều dưỡng ra đời và phát triển, thay thế cho vai trò của Y tá trước kia.
Ngày nay, trong hệ thống y tế Việt Nam, Y tá không còn là chức danh chính thức. Thuật ngữ này chỉ còn được sử dụng trong một số trường hợp giao tiếp, còn trong thực tế, người làm công tác chăm sóc sức khỏe hiện nay đều được gọi là Điều dưỡng viên. Điều dưỡng viên có thể có trình độ từ Trung cấp đến Đại học và sau Đại học, với nhiệm vụ không chỉ hỗ trợ Bác sĩ mà còn tham gia vào việc lập kế hoạch điều trị và chăm sóc bệnh nhân.
Điều dưỡng và Y tá khác nhau như thế nào?
Để làm rõ sự khác nhau giữa Điều dưỡng và Y tá, dưới đây là bảng phân tích chi tiết các tiêu chí cơ bản:
| Tiêu chí | Y tá | Điều dưỡng |
| Hệ đào tạo | Sơ cấp hoặc Trung cấp. |
|
| Thời gian đào tạo | 09 – 18 tháng. | 02 – 04 năm. |
| Nhiệm vụ công việc | Thực hiện công việc theo y lệnh của Bác sĩ, bao gồm việc theo dõi các dấu hiệu sinh tồn và hỗ trợ các hoạt động hàng ngày của bệnh nhân. | Thực hiện y lệnh Bác sĩ và tham gia vào việc xây dựng kế hoạch chăm sóc bệnh nhân, theo dõi tình trạng bệnh lý, quản lý các loại thuốc điều trị. |
| Đào tạo chuyên môn | Đào tạo cơ bản về chăm sóc sức khỏe và theo dõi bệnh nhân. | Đào tạo chuyên sâu về chăm sóc sức khỏe, kiến thức về bệnh lý, thuốc và phương pháp điều trị. |
| Mức lương | 06 – 07 triệu đồng/tháng và các khoản phụ cấp khác. | 07 – 10 triệu đồng/tháng và các khoản phụ cấp khác. |
| Cơ hội thăng tiến sự nghiệp | Cơ hội thăng chức làm Y tá trưởng nếu đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, kỹ năng | Cơ hội thăng chức làm Điều dưỡng trưởng nếu đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, kỹ năng công việc |
Như vậy, sự khác biệt giữa Y tá và Điều dưỡng chủ yếu là về mặt trình độ học vấn, phạm vi công việc, và khả năng chuyên môn.
Điều dưỡng viên hiện nay không chỉ được đào tạo chuyên sâu mà còn có thể tham gia vào các hoạt động quản lý bệnh nhân và đưa ra các quyết định chăm sóc sức khỏe có tính chuyên môn cao.
Lưu ý: Hiện nay chức danh Y tá không còn tồn tại và đã được thay thế hoàn toàn bởi Điều dưỡng. Việc sử dụng thuật ngữ “Y tá” chỉ còn mang tính chất tham khảo.
Kết luận
Tóm lại, dù trong đời sống hàng ngày chúng ta có thể sử dụng thuật ngữ “Y tá” để chỉ những người làm công tác chăm sóc sức khỏe, nhưng trong hệ thống y tế hiện nay, thuật ngữ chính thức là “Điều dưỡng”.
Điều dưỡng không chỉ là một sự thay đổi về tên gọi mà còn phản ánh sự nâng cao về mặt trình độ chuyên môn và vai trò quan trọng của họ trong việc chăm sóc và điều trị bệnh nhân.
Việc hiểu đúng và sử dụng đúng thuật ngữ này trong các văn bản pháp lý, các quy định trong ngành Y tế là vô cùng quan trọng, giúp tránh sự nhầm lẫn và đồng thời tôn vinh sự phát triển của ngành Điều dưỡng.
Như vậy, Y tá là tiền thân của Điều dưỡng, và nghề này hiện nay đã có một bước phát triển mạnh mẽ, góp phần quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về Y tá và Điều dưỡng mà ban tư vấn Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch đã tổng hợp. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bạn đọc có cái nhìn rõ hơn về sự khác biệt giữa Y tá và Điều dưỡng trong hệ thống y tế Việt Nam, từ đó chọn cho mình con đường học tập và phát triển nghề nghiệp phù hợp.
Chúc các bạn thành công!
